Odpowiadam szerzej na pytanie, które często budzi zdziwienie podczas zajęć jogi:
CZY ZGRZYTANIE ZĘBAMI MOŻE MIEĆ ZWIĄZEK Z NIETRZYMANIEM MOCZU?
Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), nietrzymanie moczu to jeden z dziesięciu najpoważniejszych problemów zdrowotno-społecznych naszych czasów, występujący częściej niż cukrzyca czy nadciśnienie. Jednocześnie szacuje się, że aż 75% ludzi doświadcza zwiększonego napięcia mięśni żucia, co prowadzi do zgrzytania zębami (bruksizmu) oraz problemów w obrębie stawów skroniowo-żuchwowych. Czy te dwa, pozornie niezwiązane problemy mogą mieć wspólny mianownik?
– Jak stres wpływa na nasze ciało?
Nie da się ukryć, że w naszych organizmach wszystko jest ze sobą powiązane. Wykluczając przyczyny organiczne, nietrzymanie moczu, bolesne parcie na mocz, problemy z miesiączkowaniem, a nawet trudności z zajściem w ciążę mogą wynikać z zaburzeń napięcia mięśni dna miednicy. Co ciekawe, u osób borykających się z tym problemem często występuje także bruksizm lub nadmierne zaciskanie zębów. Mechanizmy te mogą działać w obu kierunkach: napięcie w mięśniach dna miednicy wpływa na układ żuchwowo-gnykowo-czaszkowy i odwrotnie
– Połączenia, które zaskakują
Stawy krzyżowo-biodrowe odgrywają kluczową rolę w funkcjonowaniu całego organizmu. Choć ich ruchomość jest niewielka, to właśnie od ich prawidłowego ustawienia zależy kondycja innych segmentów, takich jak kręgosłup, biodra czy struktury głowowo-szyjne. Z kolei stawy te mogą być zaburzane zarówno przez problemy z miednicą, jak i napięcia w obrębie układu żuchwowo-gnykowo-czaszkowego
W jodze, terapii manualnej i osteopatii takie powiązania anatomiczne są powszechnie znane i wykorzystywane w procesach samoregulacji organizmu. Oznacza to, że np. praca nad napięciem mięśni dna miednicy może pozytywnie wpłynąć na leczenie bruksizmu i na odwrót
– Dlaczego tak się dzieje?
Główną przyczyną nadmiernego napięcia mięśniowego jest stres. Odpowiadają za to struktury mózgowe, takie jak podwzgórze, twór siatkowaty i układ limbiczny, które poprzez szlaki neuronalne powodują wzrost napięcia w różnych partiach ciała. W przypadku bruksizmu napięcie pierwotnie lokuje się w strukturach narządu żucia, podczas gdy napięcia mięśni dna miednicy mogą prowadzić do objawów takich jak nietrzymanie moczu czy bóle krzyża. Mechanizmy te są często powiązane z psychologicznymi „zawieszeniami emocji w ciele” i mogą być efektem lat nieświadomego stresu.
– Jak joga może pomóc?
Joga to jedno z narzędzi, które może wspierać redukcję napięcia mięśniowego w sposób holistyczny. Regularna praktyka jogi pomaga:
1) Rozluźnić napięte mięśnie: Szczególnie asany skupione na otwieraniu bioder i wzmacnianiu dna miednicy (np. Badha Konasana) pomagają poprawić elastyczność i funkcję mięśni
2) Redukować stres: Ćwiczenia oddechowe (pranajama), medytacja i relaksacja wpływają na obniżenie poziomu kortyzolu, głównego hormonu stresu, co zmniejsza napięcie mięśniowe
3) Poprawić postawę i świadomość ciała: Joga uczy utrzymywania prawidłowej postawy, co ma kluczowe znaczenie w kontekście napięć mięśniowych i zdrowia stawów
Włączenie jogi do codziennej rutyny może być świetnym uzupełnieniem terapii manualnej i psychologicznej, wspierając procesy samoleczenia organizmu
Zaburzenia napięcia mięśniowego nie są chorobą samą w sobie, ale konsekwencją stylu życia, braku ruchu i długotrwałego stresu. Dlatego warto podjąć kilka kroków:
1) Konsultacja specjalistyczna: Najpierw wyklucz przyczyny organiczne. Jeśli problem leży w napięciu mięśniowym, warto skonsultować się z fizjoterapeutką
2) Wsparcie psychologiczne: Stres jest głównym czynnikiem wpływającym na bruksizm i inne napięcia mięśniowe. Terapia psychologiczna może pomóc zrozumieć i redukować te mechanizmy
3) Ćwiczenia autorelaksacji: Dobrze dobrane ćwiczenia mogą pomóc w rozluźnieniu mięśni dna miednicy i narządu żucia
4) Joga. JogaBo…warto!
Pierwszym krokiem do zmiany jest świadomość zachodzących procesów. Pamiętajmy: zdrowie to złożony system. Ciało jest jak orkiestra, każda partia ma znaczenie. Dbajmy o harmonię, by nie fałszować w melodii życia, czy jakoś tak 🙃
Źródła:
Buttner P., Czarnecka B., Shaw H. Zastosowanie Terapii Manualnej w leczeniu dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego.
Friebe Z. Nietrzymanie moczu. Choroby struktur dna miednicy.
Rakowski A. Terapia Manualna Holistyczna.
Lewit K. Terapia Manualna w Rehabilitacji Chorób Narządu Ruchu
Rysunek:
Wbrew pozorom nie przestawia nietoperza w locie, tylko mięśnie dna miednicy w spoczynku